SPC, czyli statystyczne sterowanie procesem 

Czy wiesz, czym jest statystyczne sterowanie procesem? Sprawdź w poniższym artykule!

Czy wiesz, czym jest SPC (statystyczne sterowanie procesem)? Jest to metoda, która jest znajoma zwłaszcza wśród pracowników zakładów produkcyjnych. Dzięki SPC można znacznie poprawić wyniki firmy, dzięki zapobieganiu powstawaniu niezgodności w statystycznej kontroli procesu. Zaciekawiony? Przeczytaj poniższy artykuł, by dowiedzieć się więcej.  

Czym jest SPC? 

Statystyczne sterowanie procesem, SPC to inaczej statystyczna kontrola procesu (statistical process control). Jest to zespół metod i technik statystycznych, które służą do oceny stabilności procesu, których celem jest zapobieganie powstawaniu wszelkim niezgodnościom. Dzieje się to przez wykrywanie oraz sygnalizowanie zakłóceń podczas procesów. SPC w pewien sposób odpowiada na brak skuteczności kontroli jakości. Jako działania zapobiegawcze, SPC nastawione jest na nieustanne doskonalenie. Analiza procesów dostarcza informacji odnośnie przebiegu i odchyleń w procesie. Systematyczne monitorowanie minimalizuje straty, dzięki czemu można na bieżąco usuwać usterki oraz błędy. W późniejszym okresie dzięki SPC, czyli statystycznemu sterowaniu procesem, można uniemożliwiać ich powstawanie (wykorzystując takie narzędzia jak na przykład Poka Yoke czy FMEA). 

Narzędzia wykorzystywane w SPC (statystycznym sterowaniu procesem) 

Narzędzia używane w SPC, czyli statystycznym sterowaniu procesem, możemy podzielić na klastyczne narzędzia TQC (Total Quality Control) i nowe narzędzia TQC. Do pierwszej kategorii można zaliczyć: 

  • Histogram – rodzaj wykresu, który pokazuje dane numeryczne w sposób uporządkowany, 
  • Wykres Ishikawy, zwany inaczej wykresem przyczynowo – skutkowym,  
  • Arkusz analityczny – jest to arkusz, na który nanosi się dane o określonych działaniach związanych z badanym wyrobem lub procesem, 
  • Karta kontrolna – wykres wartości konkretnej statystyki, która jest stworzona dla danej cechy jakościowej, 
  • Diagram Pareto – diagram pokazujący zasadę Pareto, która umożliwia znalezienie 20% przyczyn powodujących 80% strat, 
  • Diagram procesu – schemat prezentujący w formie graficznej ciąg działań podejmowanych w konkretnym procesie, przepływ materiałów czy też przepływ informacji, 
  • Punktowy diagram korelacji – graficzna wizualizacja związku zachodzącego między dwoma zmiennymi (cechami), czyli korelacji między nimi.  

Nowe narzędzia TQC to z kolei:  

  • Diagram relacji – w graficzny sposób przedstawia czynniki, które określają złożone zagadnienia, by następnie przedstawić relacje, jakie istnieją między nimi, 
  • Diagram pokrewieństwa – stosowany, by wygenerować i zebrać informacje opisowe (pomysły czy koncepcje), by później je uporządkować w grupy zbierające podobne pomysły, 
  • Diagram macierzowy – diagram ten pokazuje zależności przedstawione w formie macierzy, na której pojawia się informacja, czy analizowane elementy są ze sobą powiązane, jak silnie oraz w jaki sposób, 
  • Diagram strzałkowy – ukazuje plan pracy, uwzględniając czynniki krytyczne oraz zapas czasu, który jest przeznaczony na dane czynności,   
  • Drzewo decyzyjne – wspomaga podjęcie trudnych decyzji, może rozwiązać dany problem decyzyjny, jak i stworzyć plan na ich rozwiązanie, 
  • Macierz analizy danych – jest narzędziem, które obrazuje zależności pomiędzy dwoma grupami zagadnień, 
  • Wykres programowy procesu decyzji – narzędzie wspomagające wybór optymalnej ścieżki do osiągnięcia konkretnych celów.   

Procedura postępowania w SPC (statystycznym sterowaniu procesem) 

W przypadku SPC można wyznaczyć procedurę postępowania wedle kilku istotnych etapów. Przede wszystkim, należy określić, jaki dokładnie proces będzie analizowany, jakie postawione zostały dla tego cele i jakie dokładnie dane będą zbierane, by następnie rozpocząć etap ich kolekcjonowania. Następnie oblicza się podstawowe wskaźniki statystyczne i opracowuje wykresy, interpretuje dane. Na podstawie danych wprowadza się działania korygujące i systematycznie przeprowadza kontrolę w określonych odstępach czasowych. Jest to ramowy schemat SPC.  

SPC, czyli statystyczne sterowanie procesem – podsumowanie  

Podsumowując, SPC to zbieranie danych z procesów, by później przedstawić je i analizować przy pomocy wykresów lub diagramów. SPC pomaga w znaczący sposób zapobiegać powstawaniu wad i niezgodności w procesach. Przeprowadzenie postępowania w tej metodzie nie jest skomplikowane i wbrew pozorom nie potrzeba zaawansowanej wiedzy statystycznej, by ją przeprowadzić.